Właściwe odżywianie to jeden z najważniejszych filarów zdrowia psychicznego i fizycznego dzieci i młodzieży. W okresie intensywnego wzrostu i rozwoju mózgu dobrze zbilansowana dieta wpływa nie tylko na siłę i odporność organizmu, ale także na koncentrację, nastrój i zdolność uczenia się. Jako psycholog szkolny, obserwuję jak ogromny wpływ ma sposób żywienia na codzienne funkcjonowanie uczniów.

Jak jedzenie wpływa na samopoczucie i wyniki w nauce?

Zdrowe odżywianie wspomaga:

• Koncentrację i pamięć, co przekłada się na lepsze wyniki w nauce,
• Stabilność emocjonalną – niektóre składniki, jak kwasy omega-3 czy witaminy z grupy B, mają wpływ na produkcję neuroprzekaźników odpowiadających za dobry nastrój,
• Odporność, co zmniejsza liczbę nieobecności w szkole,
  Poziom energii, umożliwiający aktywne uczestnictwo w zajęciach szkolnych i pozalekcyjnych.

Dzieci, które odżywiają się regularnie i zbilansowanie, są mniej narażone na napady drażliwości, zmęczenia czy rozdrażnienia.

Zdrowy talerz – co to oznacza?

Zasada zdrowego talerza została opracowana, aby ułatwić dzieciom, młodzieży i ich opiekunom wybór zdrowych produktów. W dużym uproszczeniu:

• Połowa talerza powinna składać się z warzyw i owoców – im więcej kolorów, tym lepiej.
• Ćwierć talerza to produkty pełnoziarniste, takie jak pełnoziarnisty chleb, brązowy ryż czy kasze.
• Ćwierć talerza powinny zajmować zdrowe źródła białka, np. chude mięso, jajka, rośliny strączkowe, ryby czy orzechy.
• Do tego dochodzi woda jako podstawowy napój oraz umiarkowane ilości zdrowych tłuszczów (np. olej rzepakowy, oliwa z oliwek, awokado).
  
  

Unikanie nadmiaru cukru, soli i przetworzonych produktów jest równie ważne. Zbyt częste sięganie po fast foody, słodkie napoje i słodycze może prowadzić do problemów zdrowotnych, takich jak nadwaga, osłabienie koncentracji, a nawet pogorszenie nastroju.

Zaburzenia odżywiania – coraz większy problem wśród dzieci i młodzieży

Niestety, coraz młodsze dzieci zaczynają zmagać się z zaburzeniami odżywiania, takimi jak anoreksja, bulimia czy kompulsywne objadanie się. Wpływ na to mają m.in. media społecznościowe, presja rówieśnicza, nierealistyczne kanony piękna, a także napięcia emocjonalne i brak wsparcia.

Na co warto zwrócić uwagę?

• Nagła utrata wagi lub obsesyjne liczenie kalorii,
• Unikanie posiłków w towarzystwie innych,
• Nadmierna aktywność fizyczna połączona z restrykcyjną dietą,
• Skrajne emocje związane z jedzeniem (poczucie winy, lęk, wstyd),
• Ukrywanie jedzenia lub jego wyrzucanie,
• Wahania nastroju, wycofanie się z życia społecznego,
• Brak kontroli nad ilością spożywanego jedzenia,
• Ciągłe myślenie/mówienie o jedzeniu.
  
  

Jak reagować, gdy podejrzewamy zaburzenia odżywiania?

1. Zachowaj spokój i uważność – rozmowa powinna być spokojna, empatyczna, bez osądzania.
2. Słuchaj i wspieraj – pokaż, że jesteś po stronie dziecka i chcesz mu pomóc.
3. Nie bagatelizuj objawów – nawet jeśli wydają się „łagodne”, mogą być początkiem poważnego problemu.
4. Skonsultuj się ze specjalistą – psycholog szkolny, psychodietetyk lub lekarz psychiatra dziecięcy to osoby, które mogą zaproponować odpowiednią pomoc.

Wczesna interwencja jest kluczowa – im szybciej dziecko otrzyma wsparcie, tym większe szanse na pełne wyzdrowienie.

Podsumowanie

Zdrowe odżywianie to codzienna inwestycja w zdrowie fizyczne i psychiczne, rozwój i dobre samopoczucie. Warto kształtować zdrowe nawyki żywieniowe już od najmłodszych lat, a także być czujnym na sygnały mogące świadczyć o trudnościach związanych z jedzeniem. Pamiętajmy – zdrowie zaczyna się na talerzu, ale wsparcie psychiczne i zrozumienie są równie ważne.